Przedmieścia, progi i opłotki miasta – wąskie brukowane ulice otulone brudnawożółtym światłem, zmieszane zapachy dymu i parzonej wędzonki, szczekające na podwórzach psy i gęgający, gdaczący drób, kobiety i starcy wyglądający przez okna. Przedmieścia, życie powolne, zagranica miasta.

21 stycznia 1945 roku Ostróda została zdobyta przez żołnierzy Armii Czerwonej. Wkrótce potem, miasto po raz pierwszy w swojej historii znalazło się w granicach Polski.

Już w 1946 roku w środowisku Związku Zawodowego Kolejarzy powstała idea zbudowania pomnika Tadeusza Kościuszki, w parku nad Jeziorem Drwęckim, na miejscu pomnika ku czci poległych (Kriegerdenkmal). Jednak brak możliwości technicznych do wykonania odlewu spowodował przesunięcie terminu odsłonięcia pomnika na jesień 1947 roku.

Wbrew pozorom rzecz nie dotyczy ofensywy zimowej Armii Czerwonej w styczniu 1945 r., ani też dywersji "zielonych ludzików" z bratniego Obwodu Kaliningradzkiego. Rzecz dotyczy czasów bardzo odległych, można powiedzieć zarania państwowości naszej krainy, szczególnie, gdy pod pojęciem państwo rozumieć będziemy Państwo Zakonne.

Jabłonie rosną tu od dawna dosyć spontanicznie, choć dopiero niedawno mieszkańcy zaczęli się opiekować również tymi, które wyrosły z ogryzków w krzakach przy drogach. Zapewne jest tu wyjątkowy klimat dla jabłoni i dlatego napotkane przez pierwszych osadników dały nazwę całej miejscowości. Od ponad 100 lat znane są z walorów turystycznych a po połączeniu w latach 90-tych ubiegłego wieku ze Staszkowem (dawna nazwa Maderwiza lub Baarwiese – krótko po II Wojnie nazywano je Barwinek) uzyskały dostęp do jeziora Szeląg Mały.

Które z podostródzkich miejscowości to dawne Modła, Pepławek i Gilgenburg? Jak przed II wojną światową nazywały się Bożęcin, Jagodziny i Kozia Góra? Zapraszamy na kolejny odcinek nazewniczego cyklu Ryszarda Boguckiego.